ลุ่มแม่น้ำชี
รู้จัก “ลุ่มน้ำชี” ซึ่งมีแม่น้ำชี – Chi Rivers” เป็นแม่น้ำสายหลักในภาคอีสาน
ลุ่มน้ำชี ตั้งอยู่ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย มีพื้นที่ลุ่มน้ำรวมทั้งสิ้น 49,131.92 ตารางกิโลเมตร หรือ 30,707,453 ไร่
มีพื้นที่ส่วนใหญ่อยู่ในเขต 14 จังหวัด ได้แก่ ชัยภูมิ ขอนแก่น หนองบัวลำภู อุดรธานี มหาสารคาม นครราชสีมา เลย เพชรบูรณ์ กาฬสินธุ์ ร้อยเอ็ด ยโสธร อุบลราชธานี ศรีสะเกษ และมุกดาหาร
ลุ่มน้ำชีตั้งอยู่ระหว่างเส้นรุ้งที่ 15° 30´ เหนือถึงเส้นรุ้งที่ 17° 30´ เหนือ และอยู่ระหว่างเส้นแวงที่ 101° 30´ ตะวันออก ถึงเส้นแวงที่ 104° 30´ ตะวันออก ทิศเหนือติดกับลุ่มน้ำโขง ทิศใต้ติดกับลุ่มน้ำมูล ทิศตะวันออกติดกับลุ่มน้ำโขงและลุ่มน้ำมูล ทิศตะวันตกติดกับลุ่มน้ำป่าสัก
สภาพภูมิประเทศของลุ่มน้ำชีประกอบไปด้วยเทือกเขาสูง ทางทิศตะวันออกและทิศเหนือคือเทือกเขาภูพาน ทิศตะวันตก คือเทือกเขาดงพญาเย็น ซึ่งเป็นต้นกำเนิดของแม่น้ำชีและแม่น้ำสาขาที่สำคัญหลายสาย ส่วนพื้นที่ตอนกลางเป็นที่ราบถึงลูกคลื่นลอนและมีเนินเล็กน้อยทางตอนใต้ของลุ่มน้ำ
ลำน้ำสายหลัก คือ แม่น้ำชี ลำน้ำสาขาที่สำคัญ คือ น้ำพรม น้ำพอง น้ำเชิญ ลำปาว และน้ำยัง
ต้นกำเนิด “แม่น้ำชี”
(ต่อไปนี้จะกล่าวถึงลำน้ำสายหลัก คือ แม่น้ำชี)
แม่น้ำชี มีต้นกำเนิดจากที่ราบด้านตะวันออกของเทือกเขาเพชรบูรณ์ นับตั้งแต่เขาสันปันน้ำ เขาแปปันน้ำ เขาเสลียงตาถาด เขาอุ้มน้ำ เขายอดชี เขาครอก จนถึงเขาเทวดา ซึ่งเป็นแนวภูเขาชายเขตแดนด้านตะวันตกเฉียงเหนือของจังหวัดชัยภูมิ แม่น้ำชีมีความยาวประมาณ 830 กิโลเมตร
เส้นทางไหลของลำน้ำชี
จังหวัดชัยภูมิ
ลำน้ำไหลผ่าน อำเภอหนองบัวแดง อำเภอบ้านเขว้า อำเภอหนองบัวระเหว อำเภอจัตุรัส อำเภอเมืองชัยภูมิ อำเภอคอนสวรรค์
จังหวัดนครราชสีมา
อำเภอบ้านเหลื่อม, อำเภอแก้งสนามนาง
จังหวัดขอนแก่น
อำเภอแวงน้อย อำเภอแวงใหญ่ อำเภอโคกโพธิ์ไชย อำเภอมัญจาคีรี อำเภอชนบท อำเภอบ้านไผ่ อำเภอบ้านแฮด อำเภอเมืองขอนแก่น
จังหวัดมหาสารคาม
อำเภอโกสุมพิสัย อำเภอกันทรวิชัย อำเภอเมืองมหาสารคาม
จังหวัดกาฬสินธุ์
อำเภอฆ้องชัย อำเภอกมลาไสย อำเภอร่องคำ
จังหวัดร้อยเอ็ด
อำเภอเมืองร้อยเอ็ด อำเภอจังหาร อำเภอเชียงขวัญ อำเภอธวัชบุรี อำเภอเสลภูมิ อำเภอทุ่งเขาหลวง อำเภออาจสามารถ อำเภอพนมไพร
จังหวัดยโสธร
อำเภอเมืองยโสธร อำเภอคำเขื่อนแก้ว อำเภอมหาชนะชัย อำเภอค้อวัง
จังหวัดอุบลราชธานี
อำเภอเขื่องใน
จังหวัดศรีสะเกษ
ไหลผ่านอำเภอกันทรารมย์ และไหลไปบรรจบกับแม่น้ำมูล ที่บ้านวังยาง ตำบลบุ่งหวาย อำเภอวารินชำราบ รอยต่อจังหวัดศรีสะเกษ กับจังหวัดอุบลราชธานี
ลุ่มน้ำชีกับจังหวัดขอนแก่น
เดือนตุลาคม 2564 อิทธิพลจากพายุ “เตี้ยนหมู่” ทำให้จังหวัดขอนแก่น มีพื้นที่ได้รับผลกระทบรวม 11 อำเภอ ประกอบด้วย อำเภอแวงน้อย (3 ตำบล 14 หมู่บ้าน), แวงใหญ่ (2 ตำบล 15 หมู่บ้าน), โคกโพธิ์ไชย (4 ตำบล 31 หมู่บ้าน ) , มัญจาคีรี (8 ตำบล 118 หมู่บ้าน), ชนบท (4 ตำบล 46 หมู่บ้าน), พระยืน (3 ตำบล 18 หมู่บ้าน), บ้านแฮด (1 ตำบล 7 หมู่บ้าน), บ้านไผ่ (1 ตำบล 6 หมู่บ้าน ), โนนศิลา (5 ตำบล 46 หมู่บ้าน), หนองสองห้อง (1 ตำบล 6 หมู่บ้าน) และอำเภอเมืองขอนแก่น (6 ตำบล 87 หมู่บ้าน)
สำหรับพื้นที่อำเภอเมืองขอนแก่น มีพื้นที่ได้รับผลกระทบดังนี้
(1) แม่น้ำชีน้ำไหลเอ่อล้นตลิ่งฝั่งขวาของแม่น้ำชี ท่วมบริเวณพื้นที่ลุ่มต่ำแม่น้ำชีที่บ้านหนองบัวดีหมี, บ้านท่าพระเนาว์ ตำบลท่าพระ, บ้านกุดกว้าง ตำบลเมืองเก่า, บ้านเหล่านกชุม บ้านดอนน้อย บ้านดอนแดง ตำบลดอนหัน
(2) คลองซัน(สาขาแม่น้ำชี)น้ำเอ่อล้นข้ามถนนหน้าวิชชิ่งทรีรีสอร์ท และเข้าท่วมพื้นที่ลุ่มต่ำบริเวณบ้านวังหิน บ้านหนองใคร่นุ่น ตำบลท่าพระ เรื่อยไปจนถึงพื้นที่ของ อบต.ดอนหัน อ.เมือง จ.ขอนแก่น
(3) อบต.ดอนช้าง น้ำจากแก่งน้ำต้อนซึ่งเป็นแก้มลิงของอำเภอเมือง ได้เอ่อล้นเข้าท่วมพื้นที่ลุ่มต่ำ 4 หมู่บ้าน ของตำบลดอนช้าง
การเดินทางของมวลน้ำ: ชัยภูมิ-ขอนแก่น-มหาสารคาม
แหล่งที่มา : วิกิพีเดีย, สำนักงานป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยจังหวัดขอนแก่น, MCOT, สถานการณ์น้ำประเทศไทย , ศูนย์อุทกวิทยาชลประทาน , สำนักทรัพยากรน้ำภาค 11 .
รายงานสถานการณ์ลุ่มน้ำชี : ส่วนอุทกวิทยาที่ 1 ขอนแก่น เว็บไซต์ – เฟซบุ๊ก , สำนักงานทรัพยากรน้ำภาค 4,
