เมื่อวันที่ 28 มีนาคม ที่เรือนจำกลางขอนแก่น นายจักร ลิ่มบุตร ผู้บัญชาการเรือนจำกลางขอนแก่น เป็นประธานในการประกอบพิธีไหว้ครู วงดนตรีลูกทุ่งหมอลำคณะ “ออนซอนอีสาน” ประจำปี 2567 ซึ่งเรือนจำกลางขอนแก่น ได้จัดตั้งขึ้นด้วยการนำผู้ต้องขังประเภทจ่ายนอก รวมทั้งผู้ต้องขังที่มีความสนใจในวงการบันเทิงและวัฒนธรรมอีสานพื้นบ้านเข้ารับการฝึกอบรมและจัดตั้งเป็นวงดนตรีตามนโยบายของกรมราชทัณฑ์ โดยมีคณาจารย์จากมหาวิทยาลัยขอนแก่น รวมทั้งศิลปินแห่งชาติ ซึ่งประกอบด้วยนายฉลาด ส่งเสริม หรือ ป.ฉลาดน้อย ศิลปินแห่งชาติปี 2548 สาขาศิลปะการแสดง (หมอลำ) และนางฉวีวรรณ พันธุ หรือฉวีวรรณ ดำเนิน ศิลปินแห่งชาติ ปี 2536 สาขาศิลปะการแสดง (หมอลำ) นางจินตนา เย็นสวัสดิ์ ศิลปินมรดกอีสาน และคณาจารย์จากสถาบันการศึกษาที่เกี่ยวข้องกับด้านศิลปวัฒนธรรม เข้าร่วมในการประกอบพิธีดังกล่าว

นายจักร ลิ่มบุตร ผู้บัญชาการเรือนจำกลางขอนแก่น กล่าวว่า เรือนจำกลางขอนแก่น เป็นเรือนจำที่มุ่งเน้นการส่งเสริมผู้ต้องขังที่มีความสามารถพิเศษ ซึ่งกรมราชทัณฑ์ได้พิจารณาให้เป็นเรือนจำพิเศษด้านศิลปพื้นบ้านอีสานแห่งเดี่ยวในภาคอีสานตอนบน เช่นเดียวกันกับเรือนจำกลางอุดรธานีที่เป็นเรือนจำพิเศษด้านอุตสาหกรรม และเรือนจำกลางมหาสารคาม ที่มุ่งเน้นด้านการศึกษา ซึ่งทันทีที่ได้รับมอบหมายจากกรมราชทัณฑ์ จึงได้มอบหมายให้ฝ่ายการศึกษาและพัฒนาจิตใจผู้ต้องขัง รับผิดชอบภารกิจดังกล่าวด้วยการให้ผู้ต้องขังทุกระดับ โดยเฉพาะผู้ต้องจ่ายนอกที่รอวันพ้นโทษ ได้สมัครเข้าร่วมวงมาตั้งแต่ปี 2562 โดยเรือนจำรับทุกคนที่สมัครใจเข้าร่วม ก่อนที่จะมอบหมายงานตามความถนัดของแต่ละคน และเข้ารับการฝึกอบรมหลักสูตรหมอลำอีสานพื้นบ้าน โดยวิทยากรจากคณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น หรือ มข. มาออกแบบหลักสูตรแบบครบศาสตร์ ซึ่งประกอบด้วยหลักสูตรดนตรี หลักสูตรนาฏศิลป์และการเต้นประกอบเพลง และหลักสูตรขับร้อง ขณะที่ผู้ต้องขังที่มีวคามสนใจแต่ไม่ถนัดด้านการขับรองหรือเต้น ก็มาเข้ารับการฝึกเรื่องแต่งหน้า, การเล่นเคื่องดนตรี หรือทีมสนับสนุนวง

“วงดนตรีออนซอนอีสานของเรือนจำกลางขอนแก่น ขณะนี้สามารถออกแสดงได้อย่างเต็มวงด้วยผู้ต้องขังรวมกว่า 70 ชีวิต แยกเป็นนักร้องชาย 5 คน นักร้องหญิง 5 คน หางเครื่อ 32 คนที่เหลือก็จะมีหน้าที่ทั้งการเป็นนักดนตรี ฝ่ายอุปกรณ์ ฝ่ายเสื้อผ้าหน้าผม ฝ่ายเครื่องแต่งกาย ฝ่ายอาหารและปฎิคม โดยมีพัสดีที่รับผิดชอบ ซึ่งชื่นชอบดนตรีอีสานพื้นบ้านทำหน้าที่ผู้จัดการวง ทำการอบรมในหลักสูตรตลอดทั้ง 4 เดือนและการนำคณะออกแสดงเพื่อเปิดโอกาสให้ผู้ต้องขังที่ใกล้จะพ้นโทษได้แสดงออกถึงความสามารถและเป็นที่ยอมรับของสังคมเมื่อพ้นโทษ”

ผู้บัญชาการเรือนจำกลางขอนแก่น กล่าวต่ออีกว่า ยอมรับว่าปัจจุบันหมอลำไทย ทั้งหมอลำหมู่ หมอลำกลอน หมอลำเรื่อง และการแสดงดนตรีอีสานหมอลำ มีความหลากหลาย และรูปแบบการแสดงที่มากขึ้น เป็นที่นิยมทั้งในประเทศและต่างประเทศ ซึ่งกระบวนการการเรียนการสอนของเรือนจำ ถือเป็นการพัฒนาพฤตินิสัยผู้ต้องขัง ให้สามารถกลับตนเป็นคนดีของนังคม ทั้งยังคงให้ผู้ต้องขังนำทักษะความรู้ที่ได้ไปใช้ในการพัฒนาจิตใจ และสร้างอาชีพภายหลังการพ้นโทษ ซึ่งทุกคนที่ร่วมวง จะได้รับเชิญให้ร่วมเป็นส่วนหนึ่งของวงหมอลำอีสานทันที และรับทุกตำแหน่งตามความถนัดของน้องๆ ขณะเดียวกันบางคนยังคงนำไปประกอบอาชีพ โดยเฉพาะการเป็นนักดนตรีรับจ้าง ซึ่งถือเป้นอาชีพอิสระที่สร้างรายได้ได้ดีอีกด้วย อย่างไรก็ตาม ขณะนี้วงดนตรีหมอลำคณะออนซอนอีสาน ได้รับการประสานจากจังหวัดและหน่วยงานภาครัฐในการเข้าร่วมแสดง โดยเฉพาะกับงานเทศกาลสงกรานต์ที่กำลังจะมาถึง หรือการแสดงภายในของกรมราชทัณฑ์ ทั้งยังคงมีหน่ยงานภาครัฐและภาคเอกชน ที่ต้องการสนับสนุนความสามาถให้กับผู้ต้องขังที่จะพ้นโทษได้แสดงออกถึงความสามารถด้านดนตรีอีสานพื้นบ้าน จนนำไปสู่การกลับตนเป็นคนดี และเป็นที่ยอมรับของสังคมตลอดไป