เทศบาลเมืองบ้านทุ่ม จัดโครงการค้นหาอัตลักษณ์ทรัพยากรและวิถีชุมชนคนเมืองบ้านทุ่มเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน ดึงเด็กเยาวชนโรงเรียนในสังกัด เรียนรู้ร่วมกับผู้สูงอายุและปราชญ์ชุมชน หวังสร้างความภาคภูมิใจในฐานะอดีตที่ตั้งเมืองขอนแก่น

เมื่อวันที่ 25-26 มิถุนายน 2567 ที่วัดโพธิ์กลาง ต.บ้านทุ่ม อ.เมือง จ.ขอนแก่น ได้มีการจัดอบรมเด็กเยาวชน โดยเชิญปราชญ์ชาวบ้าน ผู้สูงอายุในชุมชน มาร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้กัน ภายใต้โครงการ “ค้นหาอัตลักษณ์ทรัพยากรและวิถีชุมชนคนเมืองบ้านทุ่มเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน”   โดยมีนางฐิติรัตน์ อุดมวรรธน์ นายกเทศมนตรีเมืองบ้านทุ่มเป็นประธานเปิดงาน และมีผู้เข้าร่วมอบรมกว่า 100 คน

เรื่องนี้ นางฐิติรัตน์ อุดมวรรธน์ นายกเทศมนตรีเมืองบ้านทุ่ม กล่าวว่า วัตถุประสงค์ในการจัดดำเนินโครงการครั้งนี้เพื่อค้นหาอัตลักษณ์ของตำบลบ้านทุ่ม เพื่อต่อยอดสู่เศรษฐกิจสร้างสรรค์ ทั้งการส่งเสริมการท่องเที่ยว การพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชน เพื่อสร้างรายได้ให้กับชุมชน การเผยแพร่ประชาสัมพันธ์ให้เป็นที่รู้จัก และส่งเสริมการมีส่วนร่วมสำนึกรักในท้องถิ่นของตนเอง

“วันนี้เป็นภาพที่ยินดีมากที่เห็นผู้สูงอายุ ปราชญ์ชุมชน ได้มาถ่ายทอดความรู้ที่มีอยู่ทั้งเรื่องประวัติศาสตร์ชุมชน สถานที่สำคัญในชุมชน และของดีของฝากของชุมชนให้ลูก ๆ นักเรียนได้เรียนรู้ และไปลงพื้นที่เพื่อสืบค้นข้อมูล ก่อนนำเอาไปถ่ายทอดทั้งในรูปแบบคลิปวิดีโอ การพูดบอกเล่า การทำแผนที่ และการเขียนเพื่อนำไปสู่การประชาสัมพันธ์ให้คนรู้จักตำบลบ้านทุ่มของเราในอนาคต

เพราะตำบลบ้านทุ่มแห่งนี้เคยเป็นที่ตั้งของเมืองขอนแก่นมาก่อนและมีการสร้างเป็นเมืองมา 200 ปีแล้วอยากให้สิ่งนี้ลูกหลานคนบ้านทุ่มได้สืบสานและภาคภูมิใจ อนาคตจะมีการจัดกิจกรรมเพื่อดึงดูดให้นักท่องเที่ยวเข้ามาในพื้นที่และเรียนรู้เรื่องราวเมืองบ้านทุ่มมากยิ่งขึ้น”นางฐิติรัตน์ กล่าว

ด้าน ผศ.ดร.ชลิต ชัยครรชิต นักวิชาการด้านประวัติศาสตร์ อดีตผู้อำนวยการสำนักงานวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยขอนแก่น กล่าวว่า ตามประวัติศาสตร์บ้านทุ่มเคยเป็นที่ตั้งของเมืองขอนแก่นมาก่อนเมื่อราชวงศ์ท้าวจันศรีสุราชขอเลื่อนเป็นอุปฮาตและไม่ได้ จึงขอแยกไปอยู่ “บ้านทุ่ม” ในปีพุทธศักราช 2421 ห่างจาก”บ้านดอนบม”ซึ่งเป็นที่ตั้งเมืองขอนแก่นประมาณ 16 กิโลเมตร แสดงให้เห็นว่า บ้านทุ่มเป็นชุมชนใหญ่ที่ตั้งมาก่อนหน้านั้นเป็นระยะเวลาพอสมควร พลตรีหลวงประจักษ์ศิลปาคมมาตรวจราชการ จึงได้รับสั่งให้ย้ายเมืองขอนแก่นจากดอนบม ไปอยู่บ้านทุ่ม เมื่อปีพุทธศักราช 2434 โดยให้เหตุผลว่าเสาโทรเลข จะผ่านจากเมืองชนบทมาบ้านทุ่ม ในปีพุทธศักราช 2442 บ้านทุ่มเกิดความแห้งแล้ง พระยาศรีบริรักษ์(ท้าวอู๋) จึงย้ายเมืองกลับมาที่บ้านเมืองเก่า ในปีพุทธศักราช 2451 จึงย้ายเมืองอีกครั้งมาที่บ้านพระลับ ก่อนที่จะมีการย้ายที่ทำการเมืองตัวเมืองและอีกครั้งที่ย้ายมา ยังสนามบินเก่า ซึ่งเป็นศูนย์ราการในปัจจุบัน

“ดังเห็นได้ว่าบ้านทุ่มมีความสำคัญในทางประวัติศาสตร์ของเมืองขอนแก่นเป็นอันมาก ทั้งในส่วนของประวัติศาสตร์และโบราณคดีที่มีการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์มาเป็นระยะเวลาอันยาวนาน กับประวัติศาสตร์ร่วมสมัยของการตั้งเมืองขอนแก่นอย่างน้อยในช่วงระยะเวลาหนึ่งของการเป็นศูนย์กลางของเมือง”ผศ.ดร.ชลิต กล่าว

สำหรับเทศบาลเมืองบ้านทุ่ม มีสถานที่สำคัญและโบราณสถาน โบราณวัตถุหลายแห่ง ไม่ว่าจะเป็นวัดหนองแวงโพนทอง หรือชาวบ้านรู้จักกันในชื่อวัดพญานาค ซึ่งเป็นที่ตั้งของวัดเก่าโดยมีเจดีย์และพระพุทธรูปเก่าแก่ศิลปะล้านช้างอายุกว่า 200 ปีตั้งอยู่ในวัด นอกจากนั้นที่วัดโพธิ์กลางยังเป็นที่ประดิษฐานของหลวงพ่อองค์กาส พระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ที่ชาวบ้านเชื่อว่านำมาจากนครหลวงพระบางตั้งแต่สมัยเริ่มสร้างเมือง โดยสร้างหลวงพ่อองค์กาสเมื่อปี 2230 หรือประมาณ 337 ปีแล้ว โดยได้มาประดิษฐานอยู่ที่วัดโพธิ์กลางบ้านทุ่มตั้งแต่ปี 2330 หรือประมาณ 237 ปีแล้วโดยเป็นพระพุทธรูปที่ชาวบ้านเคารพกราบไหว้บูชา นอกจากนั้นที่วัดมณฑปบ้านม่วงยังมีหลวงพ่อสังกัจจายที่ชาวบ้านเคารพนับถือว่าเป็นพระศักดิ์สิทธิ์และนิยมมากราบไหว้ขอพร โดยสร้างเมื่อปี 2385 ตรงกับรัชกาลที่ 4 .